Automatyka w domu przyszłości. Poznaj nadchodzące standardy!

Inteligentny budynek, smart house, dom automatyczny. Istnieją różne nazwy domu przyszłości, na pewno już się zetknąłeś z przynajmniej z jedną z nich. Oglądając filmy s-f, na pewno widziałeś jak kiedyś wyobrażano sobie domy tego typu, choćby w niegdyś popularnej animacji Jetsonowie. Twórcy s-f szli wtedy nawet dalej, tworząc nie tyle inteligentne budynki, co nawet inteligentne miasta, w których ludzie przemieszczali się ruchomymi chodnikami.

Czy byłeś kiedyś w inteligentnym budynku? Pewnie wydaje Ci się, że jeszcze nie. A powiedz mi tak: czy byłeś kiedyś w budynku wyposażonym w czujniki dymu, uruchamiające alarm i zraszacze? A czy otworzyły się przed Tobą automatyczne drzwi drzwi w sklepie? Czy żeby wejść do biurowca, w którym pracujesz trzeba zrobić skan badge’a lub Twoich linii papilarnych? A może zainstalowałeś już na swoim progu fotokomórkę uruchamiającą światło, gdy ktoś się zbliżą? Wszystkie te elementy, o których tutaj piszę, to elementy inteligentnego budynku. Pojawiają się one obok nas niemal niezauważenie, stopniowo, nie uświadamiamy sobie, ze biurowiec w którym pracujemy, a nawet dom w którym mieszkamy, może już nosić miano inteligentnego budynku, czy też domu przyszłości.
W tym artykule chcę pokazać Ci, tylko niektóre z mechanizmów cechujących inteligentne budynki.

System Zarządzania Budynkiem BMS

W inteligentnym budynku wszystko podłączone jest to tzw. BMS’u czyli Building Management System – Systemu Zarządzania Budynkiem. Jest to komputerowa centrala odpowiadająca za poszczególne funkcje inteligentnego domu. Taki BMS może być jeden, odpowiedzialny za wszystko. Może być też tak, że rozbudowując swój dom o kolejne inteligentne systemy, będziesz z każdym systemem dołączał kolejny BMS odpowiedzialny tylko za dany system – np. oświetlenie, ogrzewanie itp.

Oczywiście cały czas masz pełną kontrolę nad BMS’em, to nie jest tak, że jeśli on zgasi światło, bo właśnie powinieneś iść spać, to Ty nie możesz go zapalić ;). Obecnie zazwyczaj wszystkie inteligentne systemy współpracują z dedykowanymi aplikacjami do smartfonów, dzięki czemu kontrolujesz cały swój dom przez komórkę.

Inteligentne oświetlenie

Być może masz już lampy uruchamiany fotokomórkami (czujnikami ruchu) – jest to najprostszy przykład tzw. inteligentnego oświetlenia. Jednak inteligentne oświetlenie to coś więcej. Wyobraź sobie system oświetlenia, który dostosowuje natężenie światła do pory dnia i poziomu zachmurzenia, za Twoim oknem. Niektóre pokoje w Twoim domu są jaśniejsze o danej porze niż inne, w końcu słońce „przemieszcza” się po niebie – w takim przypadku system zarządzający oświetleniem w twoim domu dostosuje natężenie świecenia lamp w każdym pokoju w Twoim domu osobno. Nowoczesne systemy tego typu, to już nie tylko fotokomórka reagująca na ruch. Te systemy uczą się Twoim upodobań – jeśli lubisz, by gdzieś o danej porze było ciemniej, to system po tygodniu czy dwóch regulacji nauczy się jak ma oświetlać przestrzeń wokół Ciebie.

Tutaj można też dodać system zarządzania roletami w Twoim domu. Jeśli lubisz spać przy opuszczonych roletach, w zupełnej ciemności – BMS nauczy się pory o której chodzisz zazwyczaj spać i w tym czasie opuści rolety. BMS będzie tez wiedział kiedy wstajesz z łóżka (uwzględniając, że w weekendy lubisz dłużej pospać) i będzie stopniowo podnosił rolety w Twojej sypialni nad ranem, by łagodnie wybudzić Cię ze snu.

Kiedy będziesz rankiem podążać do łazienki, BMS będzie zapalał światło przed Tobą i łagodnie wygaszał światła za Tobą, będziesz zawsze w centrum światła. Nie mówię w tym momencie, że to jest przy okazji oszczędność na energii elektrycznej.

Inteligentna wentylacja i ogrzewanie

Do tej pory miałeś wybór jedynie pomiędzy tym, czy w Twoim domu jest Ciepło, czy zimno. Już jakiś czas temu pojawiły się termostaty, czyli urządzenia do utrzymywania stałej temperatury w Twoim domu. Czego większość osób nie wie, to fakt, że urządzenie zwane termostatem podpada pod robotykę! Dokładnie! To już jest robotyka na bardzo podstawowym poziomie. Regulujesz termostat na określoną temperaturę i jest utrzymywana. Inteligentne zarządzanie ogrzewaniem w Twoim domu, to po prostu bardziej zaawansowany rodzaj termostatu.

Co daje Ci inteligentne ogrzewanie? Będzie dostosowywało temperaturę do Twoich upodobań – lubisz, żeby w nocy było chłodniej? Inteligentny system ogrzewania nauczy się, o której godzinie chodzisz spać i będzie obniżał temperaturę do wymaganego poziomu. Tuż zanim wstaniesz z łóżka podkręci ogrzewanie, by znowu było cieplej. Inteligentne ogrzewanie posiada czujniki, wykrywające czy ktoś jest w domu. Jeśli dom akurat będzie pusty, to ogrzewanie zostanie zmniejszone, dzięki czemu oszczędzisz energię.

Jeszcze lepsze efekty daje inteligentny system wentylacyjny. Mówię tutaj o rekuperacji, czyli wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Rekuperacja stała się w Polsce standardem jeśli chodzi o sposób wentylowania nowo budowanych domów, zastępując tradycyjną wentylację grawitacyjną. Nadal jednak, ze względu na koszty wiele osób nie decyduje się na w pełni zautomatyzowany, inteligentny system rekuperacji (choć koszty nie są tak naprawdę bardzo duże w skali budowy całego domu).

Jak działa taka inteligentna wentylacja (zobacz kompletny poradnik -> rekuperacja)? Czujniki określają poziom stężenia dwutlenku węgla czy pary wodnej w powietrzu i na tej podstawie dostosowuje siłę działania wentylacji. Dzięki temu, nawet jeśli akurat zeszło się do Ciebie 15 chłopa, by pooglądać mecz naszej reprezentacji na Twoim 200 calowym telewizorze UHD 4K, będziecie nadal oddychać świeżym, przefiltrowanym powietrzem. No chyba, że lubisz taki „męski zaduch” panujący podczas tego typu spotkań ;).

Inteligentny system alarmowy

Dom przyszłości nie może obyć się bez inteligentnych systemów zabezpieczających. Pierwszą rzeczą, którą możesz uczynić inteligentna, są drzwi do Twojego domu. Wyrzuć klucze. Od teraz Twoje drzwi będą otwierać się samoczynnie, kiedy zbliży się do nich osoba posiadająca „uprawniony” telefon komórkowy.

Kolejne elementy to oczywiście monitoring, przesyłający obraz na Twojego smartfona. Od tej pory Twoje dziecko nie zrobi już domówki w tajemnicy, nawet będąc na wakacjach będziesz widział wszystko co dzieje się w Twoim domu.

Kolejne elementy to oczywiście alarm rozpoznający Twoją twarz, źrenicę oka, czy linie papilarne. Brama do Twojej posiadłości będzie otwierała się samoczynnie, gdy tylko Twój samochód zacznie się zbliżać. Na razie nie ma jeszcze w standardzie mechanicznych robo-psów, ale to już tylko kwestia czasu :)

Luksusowe funkcje BMS dla inteligentnego budynku

To co opisałem powyżej, to są jeszcze standardy. Od inteligentnego budynku, domu przyszłości zapewne oczekujesz więcej i więcej możesz otrzymać.

Systemy BMS najwyższej jakości (ale też najwyższej półki cenowej) zarządzają nawet hydrauliką i ekspresem do kawy w Twoim domu. Wyobraź sobie, że wstajesz z łóżka, idziesz do łazienki, a tam akurat czeka na Ciebie wanna z ciepłą, dopiero co nalaną wodą. Kiedy wychodzisz z wanny, woda jest automatycznie wypuszczana. Idziesz do kuchni, a tam czeka na Ciebie świeża parująca, kawa, gdyż BMS wykrył, że kończysz już swój pobyt w łazience i przygotował Ci kawę!

Oczywiście są jeszcze standardowe, bardziej przyziemne inteligentne funkcje, które tez warto posiadać: czujnik dymu, alarm przeciwpożarowy, czujnik wilgotności (polecane w mieszkaniach, jeśli hydraulikę szlag trafi i zacznie wylewać się woda, twoje mieszkanie i mieszkanie sąsiadów z dołu będą uratowane – jedynie 50 Euro za taką funkcję, więc warto).

Pamiętaj tylko, żeby nie zachłysnąć się za bardzo tymi wszystkimi inteligentnymi funkcjami i czasem zrobić coś samemu – żona będzie zadowolona, jeśli raz na jakiś czas własnoręcznie przygotujesz jej kawę…