Czy JPK usprawni kontrolę skarbową?

W latach 2016 – 2018 przeprowadzono dość rewolucyjną zmianę, nazywaną reformą e-administracji. Wszystkich przedsiębiorców zobowiązano do tworzenia oraz przesyłania informacji w formie elektronicznej do organów podatkowych, za pomocą systemów informatycznych. Jednolity Plik Kontrolny (JPK) obejmuje już swoim działaniem praktycznie wszystkich przedsiębiorców. Jakie były przesłanki i powody wprowadzenia Jednolitego Pliku Kontrolnego? I czy usprawni on kontrolę skarbową?

Jednolity Plik Kontrolny – odpowiedź na największe problemy budżetu

Jednolity Plik Kontrolny jest specjalną, elektroniczną formą bazy danych. Zawiera informacje z zakresu finansów oraz księgowości przedsiębiorstw. Są one zobowiązane po pierwsze tworzyć odpowiednio Jednolity Plik Kontrolny, po drugie przesyłać co miesiąc cykliczne informacje, po trzecie zaś – dokonać pełnego eksportu danych na żądanie uprawnionego organu skarbowego. Wszystko w oparciu o nowoczesne systemy elektroniczne i transfer danych na odległość przez Internet.

Tworząc Jednolity Plik Kontrolny ustawodawca opierał się na funkcjonujących do tej pory formularzach podatkowych i drukach księgowych. Wszystko zostało stworzone jako jeden, jednolity dokument, określający formalnie specjalne struktury i sposób prowadzenia jednolitego pliku kontrolnego. Docelowo, ma on być jedynym źródłem informacji finansowo–księgowych w przedsiębiorstwie i zastąpić znane nam do tej pory zeznania i deklaracje podatkowe. Obowiązek obejmował po kolei różnych przedsiębiorców – od największych podmiotów, do najmniejszych ( w 2018 roku). Wszystkich jednak z założenia, będą obejmować te same zasady oraz kryteria i reguły.

JPK – korzyści dla organów i efekty w kontrolach skarbowych

Założenia Jednolitego Pliku Kontrolnego mają pozwolić na usprawnienie pracy administracji podatkowej. Przede wszystkim: ujednolicenie formy przekazywania informacji do urzędów ułatwi pracę urzędników, a nawet pozwoli na automatyzację niektórych procesów. Dzięki przekazywaniu danych w formie elektronicznej, część z nich są w stanie zweryfikować systemy i aplikacje. Docelowo, praca osób z fiskusa ma więc ograniczyć się do kwestii merytorycznych, a efektywność pracy znacząco wzrośnie. To znów, powinno mieć automatycznie wpływ na ilość oraz długość ewentualnych kontroli skarbowych u przedsiębiorców. Po pierwsze, nie będą wszczynane kontrole z powodu błędów, które można wyjaśnić od razu. Po drugie, weryfikacja jednolitych we wszystkich podmiotach gospodarczych dokumentów będzie z założenia dużo prostsza oraz szybsza.

Podsumowanie – ocena przyszłości

Obecnie jesteśmy na etapie fazy końcowej wprowadzania projektu Jednolitego Pliku Kontrolnego. Ostatnie podmioty dołączyły do systemu w styczniu 2018 roku, a od lipca 2018 obejmą je wszystkie obowiązki (związane z eksportem danych na żądanie organów). Można więc powiedzieć, że projekt wprowadzania zmian ma się ku końcowi. Jednak funkcjonowanie Jednolitego Pliku Kontrolnego jest dopiero na początkowym etapie długiej drogi. Jesteśmy w swoistego rodzaju okresie przejściowym, kiedy już obowiązuje JPK, a jeszcze nie zostały zniesione tradycyjne deklaracje i zeznania podatkowe. Czy projekt odniesie sukces, oraz czy faktycznie usprawni działanie administracji podatkowej oraz skróci kontrole skarbowe? Na odpowiedź na to pytanie, trzeba będzie jeszcze zaczekać.