Plakaty z PRL-u – zapomniane perły polskiego designu

Prawdopodobnie mało kto się spodziewał, że tak znienawidzona przez wielu estetyka PRL-u wróci jeszcze do łask. Tymczasem, od dobrych kilku lat, daje się zauważyć niesłychany boom na wszystko, co związane z dawną Polską Ludową. Ubrania w stylu vintage interesują już nie tylko modnych hipsterów, starodawne bibeloty i porcelanowe figurki świecą triumfy na aukcjach designu, a meble ze sklejki na nowo zagościły w stylowych apartamentach. Na szczególną uwagę zasługują jednak stare plakaty PRL będące znakomitym przykładem polskiego wzornictwa utrzymanego na wysokim, światowym wręcz poziomie.

Proste hasło – prosty przekaz

Plakaty PRL kojarzą nam się przede wszystkim z propagandowymi hasłami, które miały budować wrażenie silnego, stabilnego i poprawnie funkcjonującego kraju, który dba o swoich obywateli. Proste, graficzne obrazki przedstawiające zadowolonego robotnika przy pracy, kasjerkę na tle pełnych półek czy uśmiechniętą gospodynię domową w kuchni, tworzyły iluzję państwa mlekiem i miodem płynącego. W tamtych czasach, te z pozoru niewinne obrazki, były dobrze przemyślanym narzędziem politycznej propagandy.

Dziś, z perspektywy czasu, pamiętając oczywiście o realiach, jakie zawładnęły naszym krajem na wiele dziesięcioleci, możemy spojrzeć na nie z większym dystansem. Plakaty PRL do kupienia w antykwariacie lub na aukcji internetowej mogą się stać oryginalną ozdobą naszego wnętrza. Hasła: „Dbaj o zdrowie, tęp muchy” czy „Brud to Twój wróg” doskonale uzupełnią kuchenną aranżację, plakat z napisem „Do pracy przychodź trzeźwy i wypoczęty” lub „Strzeż tajemnicy państwowej” sprawdzi się w służbowym biurze, a „Uprzejmie i szybko obsługujemy ludzi pracy” wywoła uśmiech wśród gości modnej klubokawiarni.

Zoom na kulturę, czyli zachwycające filmowe plakaty PRL

Jednak nie samą propagandą żyło wówczas społeczeństwo. Szczególne miejsce w polskiej sztuce zajmowały stare plakaty PRL reklamujące zarówno rodzime, jak i zagraniczne filmy oraz różnego rodzaju wydarzenia kulturalne. Warto przywołać grupę znakomitych artystów-plakacistów określanych wspólnie mianem Polskiej Szkoły Plakatu, w skład której wchodzili między innymi: Henryk Tomaszewski, Jan Młodożeniec czy Franciszek Starowieyski. Choć nie sposób wymienić tutaj wszystkich realizacji, na specjalną uwagę zasługują plakaty z PRL sklep prezentujące takie filmy jak: „Rocky”, „Vertigo”, „Dziecko Rosemary” czy „Kabaret”. Dzieła polskich twórców cieszyły się tak dużym uznaniem, że wielu artystów zostało nagrodzonych na prestiżowych konkursach. Tak właśnie było w przypadku I Międzynarodowego Biennale Plakatu, gdzie złoty medal otrzymał Polak – Jan Lenica.

Polska – to brzmi dumnie

Choć zmieniły się społeczne realia, a Polska Ludowa przeszła już do historii, to zachwycające plakaty PRL nadal cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem. Znakomitym kontynuatorem Polskiej Szkoły Plakatu jest Ryszard Kaja, twórca jedynej w swoim rodzaju serii „Plakat – Polska”. Jego dzieła, należące już do bliższych nam czasów, czerpią jednak z dawnej estetyki, to co było w niej najlepsze. Minimalistycznie, syntetycznie ujęte przedstawienia największych, najciekawszych bądź najbardziej znanych miast i regionów, stały się ponadczasowymi wizytówkami o nieprzemijającej sile oddziaływania. Dumny łoś reprezentujący polską przyrodę, stoczniowe dźwigi symbolizujące Gdańsk, pagórki przywodzące na myśl Bieszczady czy białe kropeczki na niebieskim tle oddające charakter bolesławieckiej ceramiki, to zaledwie namiastka niezwykle bogatego dorobku, który Ryszard Kaja cały czas poszerza, tworząc zapierające dech w piersiach, unikalne plakaty.

Dzięki cyklicznie odbywającym się targom sztuki i dizajnu, licznym portalom i sklepom internetowym, a także pchlim targom, plakaty PRL sprzedaż dostępne są na wyciągnięcie ręki. Jeśli więc chcesz zainwestować w autentyczne, zabytkowe plakaty PRL i ozdobić swoje mieszkanie oryginalnym dodatkiem, to właśnie teraz jest na to najlepsza pora.

Artykuł powstał w przy współpracy z https://myloview.pl/plakaty/temat/prl/