RODO świadomość Europejczyków – ile wiemy o ochronie danych osobowych?

Komisja Europejska opublikowała wyniki badania dotyczącego stosowania RODO. W ankietach wzięło udział 27 000 Europejczyków. Wyniki są optymistyczne – rośnie świadomość praw wynikających z nowych przepisów o ochronie danych osobowych.

RODO świadomość Europejczyków - ile wiemy o ochronie danych osobowych? 1

Ogólne rozporządzenie o ochronie danych RODO stosuje się w całej Unii Europejskiej od ponad roku. Rygorystyczne przepisy, które obowiązują od 25 maja 2018 roku bronią danych osobowych. Kradzież tożsamości, dyskryminacja osób, wycieki danych dotyczących stanu zdrowia, nielegalny handel danymi, inwigilacja to problemy, z którymi mierzymy się każdego dnia. Wprowadzenie surowych przepisów było zatem niezbędne. Ludzie coraz bardziej cenią sobie ochronę i bezpieczeństwo własnych danych.

Przetwarzanie danych osobowych jest jednym z najważniejszych elementów modelu biznesowego firm. Można śmiało powiedzieć, że biznes bez danych osobowych nie istnieje. Nasze dane bardzo często wykorzystywane są w innych celach niż je udostępniamy. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych RODO wychodzi temu problemowi naprzeciw. Od 25 maja 2018 roku każdy, kto przetwarza dane osobowe, ma obowiązek informowania o tym fakcie (spełnienie tzw. obowiązku informacyjnego względem osób, których dane dotyczą – art. 13 i 14 RODO).

Musimy chronić informacje o nas i uważać, gdzie i w jakim celu udostępniamy nasze dane osobowe. Musimy znać własne prawa wynikające z bezpodstawnego przetwarzania. Przykładów bezprawnego wykorzystywania danych jest naprawdę dużo – patrz: kary RODO. Jaka jest świadomość Europejczyków w tym zakresie? Komisja Europejska w czerwcu 2019 roku przedstawiła wyniki badania Eurobarometru: “Special Eurobarometer 487a – The General Data Protection Regulation” dotyczącego ochrony danych osobowych w portalach społecznościowych. Badanie przeprowadzono w 28 krajach Unii Europejskiej na zlecenie Dyrekcji Generalnej ds. Sprawiedliwości i Konsumentów od 15 do 29 marca 2019 roku.

Większa świadomość na temat praw do ochrony danych

Najważniejszym celem RODO było i jest wzmocnienie praw osób, których dane dotyczą. Unijne rozporządzenie o ochronie danych osobowych stoi na straży sprawiedliwego społeczeństwa cyfrowego, które zbudowane jest na wzajemnym zaufaniu. RODO daje nam szereg praw, które wiążą się z przetwarzaniem informacji o nas. Jak pokazują wyniki Eurobarometru z maja 2019 roku osoby fizyczne są coraz bardziej świadome przepisów dotyczących ochrony danych i co za tym idzie przysługującym im prawach:

  • 67% ankietowanych wie o istnieniu RODO;
  • 57% ankietowanych ma świadomość istnienia krajowego organu ochrony danych (z którym mogą się skonsultować lub złożyć skargę – w Polsce jest to Urząd Ochrony Danych Osobowych);
  • 73% ankietowanych słyszało o co najmniej jednym z praw przyznawanych na mocy RODO:
    • prawo dostępu do swoich danych: 65% UE / 69% PL
    • prawo do sprostowania danych, jeśli są błędne: 61% UE / 65% PL
    • prawo do odmowy przyjmowania materiałów marketingu bezpośredniego: 59% UE / 64% PL
    • prawo do usunięcia danych i bycia zapomnianym: 57% UE / 61% PL
    • prawo do przenoszenia danych od jednego do drugiego dostawcy: 50% UE / 58% PL
    • prawo do zabrania głosu w przypadku decyzji opartych na zautomatyzowanym przetwarzaniu danych: 41% UE / 51% PL.

Obywatele częściej korzystają ze swoich praw (1 na 10 ankietowanych Europejczyków skorzystał z praw, które daje RODO). Do krajowych organów nadzorczych wpływa więcej zapytań dotyczących danych osobowych oraz skarg na niewłaściwe ich przetwarzanie. Również przedsiębiorcy zgłaszają sygnał, że dostają coraz więcej pytań od osób, których dane dotyczą. Bardzo dużo Europejczyków korzysta z prawa sprzeciwu do przetwarzania danych, np. w celu otrzymywania informacji handlowych oraz z możliwości wycofania wcześniej udzielonej zgody. Często jednak pojawiają się spory wynikające z braku wiedzy osób, których dane dotyczą, np. żądanie zaprzestania przetwarzania w sytuacji, kiedy jest to niemożliwe, ponieważ dane osobowe muszą być przechowywane przez podmioty gospodarcze ze względu na inne zobowiązania prawne.

Na tle Europejczyków Polacy mają dużą świadomość funkcjonowania RODO (56% do 36% w UE), a taki sam odsetek zarówno w Polsce, jak i UE (30%) słyszał o RODO, ale nie wie dokładnie, co to jest. Z kolei jeśli chodzi o odsetek respondentów, którzy nie słyszeli o RODO, w Polsce jest on znacznie niższy (14% do 32% w UE) – powiedziała Urszula Góral, Dyrektor Zespołu Współpracy Międzynarodowej i Edukacji Urzędu Ochrony Danych Osobowych – Tym samym Polska uplasowała się na trzecim miejscu (86%) w rankingu krajów europejskich, po Szwecji (90%) i Holandii (87%). Dla porównania we Włoszech o RODO słyszało 49% obywateli, a we Francji 44% – dodała Urszula Góral.

Ochrona prywatności na portalach społecznościowych

Zapotrzebowanie na ochronę danych osobowych nie ogranicza się wyłącznie do Unii Europejskiej. Na całym świecie (w 25 krajach: Australii, Brazylii, Kanadzie, Chinach, Egipcie, Francji, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Hongkongu, Indiach, Indonezji, Włoszech, Japonii, Kenii, Meksyku, Nigerii, Pakistanie, Polsce, Rosji, Republice Południowej Afryki, Republice Korei, Szwecji, Tunezji, Turcji i Stanach Zjednoczonych) przeprowadzono badanie na temat bezpieczeństwa i zaufania w internecie (Global Survey on Internet Security and Trust 2019 CIGHI-Ipsos Global Survey). Okazuje się, że użytkownicy mają coraz mniejsze zaufanie do tego, co dzieje się w sieci i tym samym stają się ostrożniejsi:

  • 78% ankietowanych niepokoi temat swojej prywatności w sieci;
  • 49% ankietowanych ogranicza udostępnianie informacji o sobie online;
  • 43% ankietowanych podejmuje zabezpiecza swoje urządzenia;
  • 39 % ankietowanych korzysta z internetu wybiórczo.

Korzystanie z portali społecznościowych, bardzo popularne w dzisiejszych czasach, jest najbardziej narażone na kradzież informacji o nas. Zakres gromadzonych na nich danych bardzo często wybiega poza ten, który zostaje udostępniony przez użytkownika, np. śledzenie poczty elektronicznej, kalendarza, lokalizacji. Dzięki tym informacjom firmy często tworzą obraz wirtualnej tożsamości i na tej podstawie kierują zindywidualizowane reklamy.


Najważniejsze wyniki badania przeprowadzonego przez Komisję Europejską dotyczyły korzystania właśnie z portali społecznościowych. Większość Europejczyków korzysta z prawa do zmiany ustawień prywatności (56% ankietowanych).
Osoby, które słyszały o RODO są bardziej skłonne do zmiany ustawień prywatności w swoim profilu na portalu społecznościowym (61% ankietowanych)
Według 72% ankietowanych stopień trudności zmiany domyślnych ustawień prywatności w portalach społecznościowych jest łatwy, a według 23% bardzo łatwy. Dla 26% ankietowanych zmiana ustawień jest trudna, a dla 5% bardzo trudna.

Dlaczego nie dokonujemy zmiany w domyślnych ustawieniach prywatności?

  • zaufanie do serwisów społecznościowych – 20% ankietowanych
  • brak wiedzy, jak to zrobić – 27% ankietowanych
  • brak wiedzy, że ma się taką możliwość – 17% ankietowanych
  • brak czasu – 14% ankietowanych

– Decyzja o publicznym udostępnianiu swoich danych osobowych powinna należeć tylko do użytkownika, a udzielona zgoda musi być dobrowolna i wyrażona działaniem potwierdzającym ze strony użytkownika. Co oznacza, że świadczenie usługi nie może być uzależnione od jej udzielenia, a zgodę można wycofać w dowolnym momencie – powiedział Tomasz Soczyński, Dyrektor IT z Urzędu Ochrony Danych Osobowych – Stosując obowiązującą zasadę domyślnej prywatności wskazaną w art. 25 pkt. 2 RODO, produkty lub usługi powinny być tak zbudowane, by obowiązywały rygorystyczne ustawienia prywatności, a jedyne świadome działania użytkownika końcowego umożliwiały szersze przetwarzanie danych osobowych. Jeśli do realizacji usługi zostanie pozyskanych więcej informacji niż jest to konieczne, wówczas zasada ta zostanie naruszona – dodał Soczyński.

Urząd Ochrony Danych Osobowych komentując wyniki unijnego badania zwrócił uwagę na problem związany z gromadzeniem danych osobowych przez platformy społecznościowe, operatorów wyszukiwarek internetowych czy dostawców poczty elektronicznej, które często wykraczają poza zakres udostępnionych przez użytkownika danych: – Dzięki takim praktykom mogą oni śledzić każdy ruch użytkownika wykonywany w sieci internetowej, a także na urządzeniach do niej podłączonych. W dalszym kroku wykorzystując te informacje do tworzenia profilu użytkownika, sprzedając ich tożsamość np. poprzez wyświetlanie zindywidualizowanych reklam – powiedział Tomasz Soczyński z UODO.

Pamiętaj! Portale społecznościowe mogą przetwarzać Twoje dane osobowe tylko w niezbędnym do tego zakresie!


Kontrola nad swoimi danymi osobowymi

Kontrola nad swoimi danymi osobowymi jest niezwykle ważna, dlatego za każdym razem należy dokładnie przemyśleć, ile informacji o nas udostępniamy w sieci: – Takie dane nie tylko mogą bardzo wiele o nas mówić osobom, których w ogóle nie znamy, ale mogą zostać przechwycone przez innych użytkowników sieci. Przy udostępnianiu danych osobowych w Internecie może się zdarzyć, że stracimy nad nimi kontrolę. Może dojść do tego, że inni je powielą i wówczas nie zawsze możemy sprostować informacje na nasz temat, gdy są nieprawdziwe lub nieaktualne albo po prostu je usunąć – powiedział Krzysztof Król, główny specjalista w Zespole Analiz i Strategii Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

Pamiętaj! W Internecie nie jesteś anonimowy! Zastanów się, jaki masz wpływ na swoje dane korzystając z usług online!

Strony internetowe gromadzą dane z różnych (często nam nieznanych) powodów np. w celach statystycznych. RODO nakazuje każdemu, kto przetwarza jakiekolwiek dane osobowe, poinformować o tym fakcie właścicieli tych danych. Niestety, nie wszystkie firmy są gotowe na RODO, nie mają wdrożonych nowych przepisów i co za tym idzie dobrze funkcjonujących systemów ochrony danych. O tym jak prowadzić firmę zgodnie z rodo możesz przeczytać tutaj.

Spełnienie obowiązku informacyjnego przez administratorów danych (art. 13 i 14 RODO):

  • 35% ankietowanych otrzymało obowiązek informacyjny;
  • 21% ankietowanych uważa, że administratorzy rzadko spełniają obowiązek informacyjny;
  • 13% ankietowanych twierdzi, że nigdy nie otrzymało takich informacji;

Brak wiedzy na temat naszych danych osobowych i tego, co się z nimi dzieje wynika nie tylko z niedopełnienia obowiązku informacyjnego przez administratorów. Drugim, równie istotnym powodem jest ignorowanie otrzymanych treści przez osoby, których dane dotyczą. Nie czytamy obowiązków informacyjnych i polityk prywatności:

  • 13% internautów czyta w całości politykę prywatności w serwisach internetowych
  • 37% internautów w ogóle nie czyta polityki prywatności w serwisach internetowych
  • 47% internautów wyrywkowo czyta politykę prywatności w serwisach internetowych

Dlaczego nie czytamy polityk prywatności na stronach internetowych?

  • informacje są zbyt obszerne – 66% internautów
  • informacje są niezrozumiałe – 31% internautów
  • samo istnienie polityki prywatności jest wystarczające – 17% internautów

Dla wielu osób informacje podane w politykach prywatności na stronach internetowych są nieistotne. Sporo osób uważa, że administratorzy i tak nie przestrzegają zasad zawartych w takich informacjach: – Spełnienie przez administratora obowiązku informacyjnego jest kluczowe dla realizacji praw osób, których dane są przetwarzane. Informacje m.in. o tym, kto jest administratorem, jak się skontaktować z inspektorem ochrony danych, czy na jakich zasadach i przy pomocy jakich narzędzi można edytować swoje dane lub usunąć konto z danego serwisu, powinny być pokazane w sposób prosty. Przekaz musi być zrozumiały dla odbiorcy – tego wymaga RODO. Bez tego trudno jest więc mówić o prawidłowym spełnieniu obowiązku informacyjnego. W rezultacie osoby, których dane są przetwarzane nie mogą w pełni skorzystać z praw, jakie daje im RODO – powiedziała Monika Młotkiewicz, Dyrektor Zespołu Współpracy z Administratorami Danych w Urzędzie Ochrony Danych Osobowych.

Europejczycy stają się bardziej świadomi swoich praw cyfrowych – to optymistyczna wiadomość. jednak tylko 3 na 10 Europejczyków słyszało o wszystkich swoich nowych prawach dotyczących ochrony danych. Dla przedsiębiorstw zaufanie klientów jest twardą walutą, a zadanie zaczyna się od zrozumienia przez klientów ustawień prywatności i gwarantowanej przez nie poufności. Świadomość przysługujących praw jest warunkiem wstępnym do korzystania z nich. Obie strony mogą odnieść jedynie korzyści z bardziej przejrzystego i prostszego stosowania przepisów o ochronie danych – powiedział Andrus Ansip, wiceprzewodniczący Komisji do spraw jednolitego rynku cyfrowego.

Czy mamy kontrolę nad swoimi danymi osobowymi w sieci?

  • 14% ankietowanych jest przekonanych, że ma pełną kontrolę nad swoimi danymi w sieci;
  • 51% ankietowanych uważa, że częściowo może kontrolować swoje dane w sieci;|
  • 30% ankietowanych uważa, że nie ma żadnej kontroli nad swoimi danymi w sieci;
  • 3% ankietowanych uważa, że poziom kontroli nad danymi zależy od konkretnej strony czy aplikacji, za pośrednictwem której przekazują swoje dane;
  • 2% ankietowanych nie wie, czy ma jakąkolwiek kontrolę nad swoimi danymi w sieci.


Pomoc Europejczykom w odzyskaniu kontroli nad swoimi danymi osobowymi jest jednym z naszych największych priorytetów. Jednak spośród 60 proc. Europejczyków, którzy czytają oświadczenia o ochronie prywatności, jedynie 13 proc. czyta je w całości. Dzieje się tak, gdyż oświadczenia są zbyt długie lub zbyt trudne do zrozumienia. Ponownie apeluję do wszystkich przedsiębiorstw i platform internetowych o zapewnienie zwięzłych i przejrzystych oświadczeń o ochronie prywatności, zrozumiałych dla wszystkich użytkowników. Zachęcam wszystkich Europejczyków do korzystania z przysługujących im praw do ochrony danych oraz do optymalizacji swoich ustawień prywatności – powiedziała Věra Jourová, komisarz do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci.

Zwiększenie świadomości dotyczącej ochrony danych osobowych

Świadomość społeczeństwa dotycząca ochrony danych osobowych jest kluczowa w procesie budowania działających systemów ochrony danych. Komisja Europejska w lipcu 2019 roku rozpoczęła nową kampanię internetową rozpowszechniającą materiały informacyjne dla osób, których dane dotyczą oraz dla przedsiębiorców. Więcej na ten temat przeczytać możesz tutaj.
Komisja Europejska zwiększyła również swoje zaangażowanie we współpracę z państwami trzecimi i innymi partnerami międzynarodowymi, co zaowocowało m.in. wejściem w życie w lutym 2019 roku porozumienia między Unią Europejską a Japonią o wzajemnej odpowiedniej ochronie danych, które stworzyło największy na świecie obszar swobodnego i bezpiecznego przepływu danych.

Poziom świadomości podnosi również regularny udział w szkoleniach dedykowanych tematyce ochrony danych osobowych i bezpieczeństwu informacji. Wiedza na temat praw osób, których dane dotyczą, wynikające z nowych przepisów oraz uświadomienie, kiedy z tych praw można korzystać jest kluczowa.

Nie ulega wątpliwości, że szkolenia z ochrony danych osobowych są bardzo potrzebne. Wiedzę na temat przetwarzania danych osobowych powinien mieć każdy z nas: zarówno osoby, których dane dotyczą, jak i osoby, które te dane przetwarzają. Przedsiębiorcy przywiązują coraz większą wagę do systemów ochrony danych w swoich firmach. Nic dziwnego, że w swoich organizacjach powołują inspektorów ochrony danych, nawet jeśli przepisy prawa tego nie wymagają. O tym kiedy należy zatrudnić inspektora ochrony danych dowiesz się z tego artykułu.

Wpisy promowane

Wydarzenia

19. edycja Studenckiego Festiwalu Informatycznego
04.04.2024 - 06.04.2024

Najnowsze wpisy

Scroll to Top