Komornicze e-licytacje prawie gotowe

Jak informuje Krajowa Rada Komornicza, już na początku przyszłego roku ruszy portal e-licytacji komorniczych. Prace weszły właśnie w ostatnią fazę testów sprawdzających zaawansowane funkcje weryfikacji i zabezpieczeń danych wrażliwych. Portal zwiększyć ma dostępność licytacji, co ma przełożyć się na korzyści zarówno dla wierzycieli odzyskujących należności, jak i dłużników. 

System e-licytacji sprawdza się w wielu krajach Unii Europejskiej, np. na Węgrzech czy w sąsiadujących z Polską krajach nadbałtyckich. To rozwiązanie cywilizujące proces spieniężania majątku dłużników i zaspokajania roszczeń wierzycieli oraz podnoszące jego skuteczność.  

Ze statystyk KRK wynika, że w tej chwili przychód z licytacji ruchomości stanowi zaledwie ok. 0,7% ogólnego przychodu kancelarii komorniczych. Wierzyciele coraz rzadziej preferują ten sposób egzekucji, postrzegając go jako mało skuteczny w stosunku do nakładów. Problemem jest również dopuszczenie do licytacji większej grupy licytujących, ponieważ licytacje organizowane np. w domu dłużnika i odbywające się o określonej godzinie określonego dnia znacznie ograniczają możliwości uczestnictwa większej liczby osób. Efektem są nieskuteczne licytacje, w których nie było wystarczająco dużo licytujących lub nie zostały uzyskane ceny minimalne. Nie bez znaczenia jest też element psychologiczny: licytacje z reguły przeprowadzane są w miejscu zamieszkania czy siedzibie dłużnika, co powoduje opór potencjalnych nabywców przed kupnem.

Postępowanie egzekucyjne nastawione jest na uzyskanie należności dla wierzyciela, zgodnie z wcześniej wydanym tytułem wykonawczym. Podstawowymi celami postępowania są szybkość i skuteczność. Przedstawiciele KRK przekonują, że portal z pewnością spełni swoją funkcję również w podniesieniu efektywności pracy komorników w całej Polsce.

Dzięki e-licytacjom majątek zajmowany przez komorników ma być lepiej wykorzystany, tzn. dzięki licytacjom w internecie znacznie zwiększy się liczba osób mających dostęp do oferty, co wpłynie na ceny oraz podniesie skuteczność transakcji. W konsekwencji majątek dłużnika będzie spieniężony za wyższą cenę i w większym stopniu zaspokoi roszczenia wierzycieli. To oznacza, że komornicy w wielu sytuacjach nie będą musieli zajmować całego majątku dłużnika, a tylko tę część, która zaspokoi roszczenia w sposób skuteczny. Ten sam mechanizm zwiększonej dostępności sprawi, że wierzyciele zaspokoją swoje roszczenia w większym stopniu oraz znacznie częściej w całości.

E-licytacje komornicze mają być również dobrą wiadomością dla wszystkich osób, które chciałyby wziąć udział w licytacjach. Po uwierzytelnieniu swoich danych będą w stanie uczestniczyć regularnie w licytacjach, co przyniesie długofalowe korzyści wszystkim uczestnikom procesu.

Niewątpliwie nowe rozwiązanie będzie wygodniejsze z punktu widzenia potencjalnego nabywcy, który będzie mógł brać udział w nieograniczonej liczbie licytacji, nie wychodząc z domu. Do wzięcia udziału wystarczy posiadanie komputera i dostępu do Internetu, możliwy będzie też dostęp do systemu w sądach rejonowych. Uważam, że elektroniczna licytacja zapewni większą transparentność. W trakcie licytacji w systemie teleinformatycznym będą ujawniane licytantom najwyższa aktualna cena i unikalny identyfikator licytanta, który ją oferuje, oraz czas pozostały do zakończenia licytacji. Każdemu postępowaniu przypisany będzie inny numer porządkowy. Natomiast dane osobowe licytanta są ujawniane przed zakończeniem licytacji wyłącznie komornikowi sądowemu – mówi Monika Janus, rzecznik Krajowej Rady Komorniczej.

Portal licytacji w internecie będzie również przeciwdziałać „licytacjom ustawianym”, w których kilku kupujących umawia się, co kto kupi i za ile. W chwili gdy do licytacji będą dopuszczone setki, a nawet tysiące osób, takie „ustawki” będą bardzo utrudnione. Na działaniu portalu mogą stracić osoby, które specjalizują się w wyszukiwaniu „okazji”, uczestniczące w licytacjach, aby kupować znacznie poniżej rynkowej wartości.

Jak będzie działał system?

Portal e-licytacje będzie oficjalnym i autoryzowanym przez Krajową Radę Komorniczą portalem licytacyjnym, o zasadzie działania podobnej jak funkcjonujące od lat komercyjne portale. Ustawodawca zobowiązał Krajową Radę Komorniczą do zorganizowania i obsługiwania kompleksowo systemu e-licytacji.

Ustawodawca przewidział pewne zasady konieczne do zastosowania tego sposobu:

1. Wyraźny wniosek wierzyciela, co wyłącza wybór tej formy z urzędu przez komornika.
2. Licytowana ruchomość musi zostać uprzednio odebrana dłużnikowi. To ograniczenie do dysponowania zajętą rzeczą przez dłużnika w praktyce zwiększy pewność obrotu. Potencjalny nabywca będzie miał możliwość zapoznania się ze stanem technicznym ruchomości i nie kupi kota w worku. Rozwiązanie takie zapobiegnie sytuacji ukrywania czy upłynniania zajętego majątku przez dłużników.
3. Obwieszczenie o licytacji elektronicznej udostępniać się będzie za pośrednictwem strony internetowej KRK i w systemie teleinformatycznym. Samo zapoznanie się z obwieszczeniem nie będzie wymagać uwierzytelnienia, natomiast przystąpienie do licytacji już tak.
4. Użytkownik (licytant) będzie zobowiązany do założenia konta w systemie teleinformatycznym i podania danych osobowych oraz nru PESEL, co podlegać będzie weryfikacji przez Krajową Radę Komorniczą. Po prawidłowym zweryfikowaniu zostanie nadany login, upoważniający do dokonywania dalszych czynności.
5. Przed samym przystąpieniem do przetargu użytkownik obowiązany będzie złożyć rękojmię (część ceny). Możliwe będzie złożenie jej bezpośrednio komornikowi lub za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
6. Licytacja elektroniczna rozpoczynać się będzie się z chwilą określoną w obwieszczeniu o licytacji elektronicznej i kończyć się w chwili wyznaczonej przez komornika. Dane te będą precyzyjnie określone.
7. Nabywca będzie obowiązany zapłacić cenę nabycia w dniu następnym po doręczeniu zawiadomienia o przybiciu (w kancelarii w godzinach jej urzędowania) lub na rachunek bankowy komornika (do godziny osiemnastej dnia następnego).

W tej chwili przeprowadzane są testy zamknięte oraz ostatnie ewaluacje systemu. Już w najbliższych miesiącach możemy spodziewać się hucznego uruchomienia portalu i swobodnego dostępu do aukcji dla wszystkich.