Transgraniczne zamówienia przez Internet – badania UE

Według nowego badania UE transgraniczne zamówienia przez Internet nie są realizowane w 60 proc. przypadków. Jak wynika z przygotowanego przez Komisję Europejską i opublikowanego właśnie nowego sprawozdania dotyczącego transgranicznego elektronicznego handlu konsumenckiego w UE, konsumenci pragnący dokonać zakupu przez Internet w innym państwie członkowskim napotykają na powszechny problem odmowy realizacji zamówienia.

W ramach przeprowadzonej na zlecenie Komisji szeroko zakrojonej niezależnej akcji anonimowych zakupów grupa kupujących usiłowała dokonać zakupu 100 popularnych produktów, takich jak aparaty fotograficzne, płyty kompaktowe, książki, odzież, u zagranicznego sprzedawcy. Złożono przy tym ponad 11 tys. zamówień testowych. Z badania wynika, że 60 proc. transgranicznych transakcji nie mogło zostać zrealizowanych przez konsumentów, ponieważ sprzedawca nie prowadził wysyłki produktu do ich kraju lub nie oferował odpowiednich możliwości dokonania płatności transgranicznej.

Największe problemy z transgranicznymi zakupami napotykają konsumenci pochodzący z Łotwy, Belgii, Rumunii i Bułgarii. Jedynie w dwóch spośród wszystkich krajów prawdopodobieństwo pomyślnego dokonania transgranicznego zakupu jest wyższe niż 50 proc. Korzyści, jakie omijają obywateli, są również oczywiste. W ponad połowie państw członkowskich co najmniej połowa produktów oferowanych na stronach internetowych sprzedawców z innego kraju była o 10 proc. tańsza (włączając koszty transportu). Z kolei połowy poszukiwanych produktów nie udało się znaleźć na stronach krajowych: były oferowane wyłącznie przez podmiot z innego państwa członkowskiego. W opublikowanym komunikacie przedstawiono szereg środków, jakie należy podjąć w celu uproszczenia otoczenia regulacyjnego, które obecnie zniechęca usługodawców do świadczenia usług na rzecz konsumentów w innych państwach członkowskich. Ponadto – w celu zwiększenia zaufania do handlu przez Internet – w ramach forum zainteresowanych stron zostaną przeanalizowane kwestie związane z gromadzeniem danych handlowych i ich wykorzystywaniem w celu określenia profilu konsumentów i prowadzenia marketingu bezpośredniego.

Komisarz Kunewa powiedziała: „Wyniki badania są bardzo wyraziste: mamy teraz konkretne fakty i dane liczbowe, które pokazują, w jak dużym zakresie europejski jednolity rynek nie sprawdza się w przypadku sprzedaży detalicznej przez Internet. Lepsze oferty i większy wybór produktów dla konsumentów na naszym ogromnym europejskim rynku mogły by stać się dostępne na kliknięcie myszki. W rzeczywistości granice krajów są jednak w dalszym ciągu przeszkodą dla kupujących przez Internet. Europejscy konsumenci – choć na to zasługują – nie mają dostępu do większego wyboru i korzystniejszych cenowo ofert. Musimy uprościć labirynt prawny zniechęcający podmioty sprzedające przez Internet do oferowania swoich towarów w pozostałych krajach.”

„Urzeczywistnienie jednolitego rynku cyfrowego jest najważniejszym priorytetem dla Europy”, stwierdziła Viviane Reding, komisarz UE ds. społeczeństwa informacyjnego i mediów. „Prawdziwa gospodarka cyfrowa nie zaistnieje, zanim nie usuniemy wszystkich przeszkód dla transakcji internetowych, także tych dotyczących konsumenta końcowego. Kwestia ta musi znaleźć się na początku listy wszystkich inicjatyw politycznych mających nadać nowy impuls procesowi tworzenia jednolitego rynku.”

Wartość europejskiego rynku elektronicznego handlu oszacowano na 106 mld euro w 2006 r. Internet jest najszybciej rozwijającym się kanałem sprzedaży detalicznej. W 2008 r. 51 proc. sprzedawców detalicznych w UE prowadziło handel przez Internet.

Przepaść między krajowym a transgranicznym elektronicznym handlem stale się jednak powiększa za sprawą barier utrudniających handel przez Internet. Podczas gdy odsetek konsumentów w UE, którzy dokonują zakupów przez Internet, wzrósł w okresie dwóch lat (2006-2008) z 27 proc. do 33 proc., odsetek kupujących, którzy dokonali zakupu przez Internet z innego państwa UE, pozostał na tym samym poziomie (6 – 7 proc.). Przy tym jedynie 21 proc. sprzedawców oferuje obecnie usługę sprzedaży na odległość za granicę.

Jednak właśnie w niej tkwi potencjał. Jedna trzecia konsumentów w UE twierdzi, że byłaby zainteresowana dokonaniem zakupu przez Internet produktu z innego kraju UE, jeśli jego cena byłaby niższa, a jakość lepsza. Również jedna trzecia konsumentów jest gotowa na dokonanie transakcji zakupu w języku obcym. 59 proc. sprzedawców detalicznych jest gotowych na prowadzenie takich transakcji w różnych językach.

Przeprowadzony na zlecenie Komisji Europejskiej internetowy test miał na celu zbadanie możliwości i przeszkód napotykanych w ramach prowadzenia transakcji zakupu przez konsumentów dokonujących transgranicznych zakupów przez Internet w UE. Testerzy prowadzący badanie poszukiwali przez Internet w każdym z krajów UE 100 popularnych produktów (takich jak np. płyty kompaktowe, komputery, cyfrowe aparaty fotograficzne i pralki), sprawdzając, jakie oszczędności można osiągnąć dzięki zakupowi za granicą oraz jakie trudności związane są z zakupami przez Internet dokonywanymi w innym kraju Unii. W ramach badania przeprowadzono w sumie prawie 11 tys. transakcji.

Najważniejsze wyniki są następujące:
•    Możliwość znacznych oszczędności dla konsumentów. W 13 spośród 27 krajów i w przypadku co najmniej połowy wszystkich poszukiwanych produktów konsumenci zdołali znaleźć w innym kraju UE ofertę produktu, który był co najmniej o 10 proc. tańszy niż najkorzystniejsza cenowo oferta krajowa (z włączeniem wszystkich kosztów, takich jak koszty dostawy do kraju konsumenta).

•    Dostęp do produktów niedostępnych na rynku krajowym. Kupujący w 13 krajach UE nie byli w stanie znaleźć w Internecie krajowych ofert co najmniej połowy produktów, których poszukiwali. Produkty te były jednak dostępne w jednym z pozostałych krajów UE.

•    Większość zamówień nie jest realizowana. Średnio 61 proc. zamówień złożonych przez Internet w innym kraju UE nie zostało zrealizowanych. Powodem tego były przede wszystkim odmowa świadczenia usługi w kraju pochodzenia konsumenta ze strony sprzedawcy lub brak odpowiedniej możliwości dokonania płatności transgranicznej.

W opublikowanym komunikacie przedstawiono strategię umożliwiającą zlikwidowanie barier w transgranicznym handlu przez Internet. Niektóre z priorytetowych obszarów działania to:
•    Utworzenie nieskomplikowanego, jednolitego zestawu praw dla konsumentów w UE. Wniosek dotyczący dyrektywy o prawach konsumenckich ma na celu zastąpienie obecnej mnogości skomplikowanych przepisów jednym, przystępnym instrumentem obowiązującym w całej UE i zapewniającym konsumentom równą ochronę, a jednocześnie ograniczającym ponoszone przez sprzedawców detalicznych koszty związane z przestrzeganiem przepisów i dającym im pewność prawną.
•    Wzmocnienie ponadgranicznego egzekwowania przepisów. Należy kontynuować prowadzoną na szczeblu UE skoordynowaną akcję służącą wzmocnieniu praw konsumenta (taką jak przeglądy internetowe), tak by wyeliminować nielegalne praktyki i zwiększyć zaufanie konsumentów do prowadzenia transgranicznych zakupów.
•    Uproszczenie przepisów dotyczących prowadzenia transgranicznego handlu detalicznego, np. dotyczących podatku od wartości dodanej, opłat recyklingowych i opłat z tytułu praw autorskich. Obecnie niektórzy sprzedawcy detaliczni muszą rozliczać się z kilkoma organami podatkowymi, sprostać różniącym się krajowym przepisom dotyczącym recyklingu zużytego sprzętu elektronicznego i mogą być zmuszeni uiszczać opłaty z tytułu praw autorskich za te same towary w kilku krajach. Wnioski Komisji dotyczą dwóch pierwszych wymienionych problemów. Należy ponadto niebawem znaleźć praktyczne rozwiązania w zakresie opłat.

Źródło: materiały prasowe Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Ochrony Konsumentów – Sprawy Konsumenckie