Różnice kulturowe w organizacji – element integracji czy dezintegracji?

Globalizacja, otwarcie granic oraz coraz bardziej popularny korporacyjny model organizacji powodują, iż w jednym miejscu spotykają się pracownicy pochodzący z różnych krajów, odmiennych kultur, religii i wzorców zachowań.
Taka sytuacja prowadzi do powstawania sytuacji niezrozumiałych lub nawet konfliktowych. Wynika to głównie z braku wiedzy, z nieznajomości poszczególnych kultur, wzorców zachowań, braku tolerancji dla odmiennego zdania lub innych wartości.

Różnice kulturowe w organizacji będą jednym z wiodących tematów poruszanych na Międzynarodowym Kongresie Kadry, który odbędzie się w dniach 24-27 listopada 2008 w warszawskim hotelu Hilton.

Temat ten zostanie szeroko omówiony na sesji plenarnej przez światowej sławy eksperta z tej dziedziny, Profesora socjologii Geerta Hofstede z Holandii. Tego samego dnia inny specjalista i ekspert w tym obszarze –  Bob Waisfisz również  z Holandii,  będzie kontynuował prezentację założeń i teorii prof. Geerta Hofstede  w wystąpieniu „Różnice kulturowe i ich konsekwencje dla odpowiedniej oceny i motywowania pracowników”. W 1980 Profesor Geert Hofstede oraz Bob Waisfisz stworzyli Instytut Badań nad Współpracą Międzykulturową.

Na podstawie badań przeprowadzonych na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku w kilkudziesięciu krajach wykazano, że pewne wzorce myślenia, odczuwania i zachowania, które odróżniają członków jednej organizacji od drugiej (kultura organizacyjna), są charakterystyczne dla przedstawicieli danego narodu. Geert Hofstede wyróżnił następujące wymiary kultur narodowych:
•    Dystans władzy (Power Distance Index – PDI) – określa relacje między przełożonymi i podwładnymi oraz między władzą a obywatelem. Określa również stopień akceptacji dla nierówności społecznych, skłonność przełożonych do konsultacji z podwładnymi, czyli stopień autorytarności władzy, oraz oczekiwany stopień posłuszeństwa wobec rodziców, przełożonych i władzy.
•    Kolektywizm i indywidualizm (Indvidualism – IDV) – wyznacza proporcje między wagą przykładaną do dobra jednostki i grupy. Większość społeczeństw jest społeczeństwami kolektywistycznymi, w których pozycję jednostki wyznacza przynależność do grupy. Grupa popiera swoich członków w zamian za co oni pozostają lojalni wobec grupy. W nielicznych społeczeństwach indywidualistycznych pozycję jednostki wyznaczają jej własne przymioty. Od ludzi oczekuje się niezależności i samodzielności. Kolektywizm często (choć nie zawsze) jest częściowo skorelowany z dystansem władzy.
•    Kobiecość i męskość (Masculinity – MAS)- Ten szczególny wymiar wskazuje na zróżnicowanie ról poszczególnych płci. W każdej kulturze role kobiece to dbanie o sferę uczuć i zachowanie harmonii, a role męskie to asertywność i „przebojowość”. Jednak w kulturach kobiecych zachowania obu płci są podobne i zbliżają się do bieguna kobiecego, podczas gdy w kulturach męskich jest większe zróżnicowanie między rolami przypisywanymi płciom. Jednocześnie zachowania obu płci są bliższe bieguna męskiego niż w kulturach kobiecych. Co ciekawe aspekt ten nie wpływa znacząco na ilość kobiet robiących karierę zawodową. Choć w kulturach kobiecych jest mniej barier utrudniających kobiecie robienie kariery, to kobiety na ogół nie odczuwają takiej potrzeby. Z kolei w kulturach męskich, choć kobiecie trudniej jest osiągnąć sukces zawodowy, to jednocześnie kobiety wykazują więcej męskich cech, pomocnych przy przełamywaniu barier.
•    Unikanie niepewności (Uncertainty Avoidance Index – UAI) – Hofstede pisze, że „unikanie niepewności możemy (…) zdefiniować jako stopień zagrożenia odczuwany przez członków danej kultury w obliczu sytuacji nowych, nieznanych, lub niepewnych.” Innymi słowy określa ono stopień w jakim są oni skłonni zaakceptować nieprzewidywalność stosunków społecznych i niepewność przyszłości. Wysokie UAI związane jest też m.in. z wysokim poziomem niepokoju, publicznym okazywaniem emocji, oraz wysokim spożyciem alkoholu.
Definicje sporządzono w oparciu o książkę G. Hofstedego „Kultury i Organizacje” Warszawa: 2000

www.kongreskadry.nf.pl

www.hrcongress.nf.pl