Polski Internet ma 15 lat

Mija właśnie 15 lat od momentu nawiązania w Polsce po raz pierwszy łączności w protokole IP: 17 sierpnia 1991 roku Rafał Pietrak, fizyk z Uniwersytetu Warszawskiego, nawiązał łączność w oparciu o protokół IP z Janem Sorensenem z Uniwersytetu w Kopenhadze. Moment ten jest uważany za symboliczną datę narodzin polskiego Internetu.

Ten pierwszy skromny jeszcze kontakt był efektem kilkumiesięcznej współpracy Rafała Pietraka przede wszystkim z Krzysztofem Hellerem – fizykiem z Uniwersytetu Jagiellońskiego, która miała na celu właśnie wprowadzenie Internetu do Polski. Dużą rolę odegrało też powołanie do życia wiosną 1991 r. NASK, pierwotnie jako Zespołu Koordynacyjnego Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej przy Uniwersytecie Warszawskim. Misją zespołu było zorganizowania łączności komputerowej dla polskiego środowiska naukowego i akademickiego.

Wcześniej, już od 1989 r. trwały starania grupy entuzjastów z polskiego środowiska naukowego i akademickiego o przyłączenie Polski do EARN (European and Academic Research Network) – europejskiego odgałęzienia sieci BITNET (Because It’s Time Net) oraz spontaniczne działania na rzecz przełamania amerykańskiego embarga na eksport nowoczesnych technologii komputerowych i telekomunikacyjnych do krajów byłego bloku wschodniego.

W działaniach tych aktywny udział brał obecny dyrektor NASK Maciej Kozłowski, który wspomina: Pełne dołączenie Polski do Internetu światowego nastąpiło dopiero ok. 20 grudnia 1991 r., kiedy to „podniosły się semafory” po stronie USA, dając nam dostęp internetowy na cały świat. W tym momencie nasz Internet obejmował sieci lokalne na Wydziale Fizyki UW (ok. 40 komputerów) i w Obserwatorium Astronomicznym UW (ok. 10 komputerów), w Centrum Astronomicznym PAN (ok. 20 komputerów), w krakowskim Instytucie Fizyki Jądrowej (ok. 10 komputerów) i pojedyncze komputery w Uniwersytecie Jagiellońskim, w krakowskim „Cyfronecie”, w Toruniu, w Katowicach i oczywiście centralny węzeł łączności, ulokowany w budynku Centrum Informatycznego UW. Szykowała się jednak już do podłączenia duża sieć kampusowa Politechniki Warszawskiej, przy tworzeniu której zastosowano łącza światłowodowe, trwała budowa podobnej międzyuczelnianej sieci kampusowej w Krakowie.

Z punktu widzenia rozwoju polskiego Internetu najważniejszą sprawą była podjęta 11 czerwca 1993 r. decyzja Komitetu Badań Naukowych o budowie Miejskich Sieci Komputerowych w jedenastu ośrodkach akademickich: w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Toruniu, Gdańsku, Katowicach/Gliwicach, Łodzi, Szczecinie, Rzeszowie i Lublinie (liczba tych ośrodków została później zwiększona do 21). Przyznano także środki na rozbudowę szkieletu sieci NASK w Polsce.

Budowa niektórych z tych sieci przebiegła imponująco. Największa spośród nich – warszawska sieć metropolitalna WARMAN – została zbudowana w technologii ATM jako jedna z pierwszych sieci rozległych w Europie. Z kolei krajowa sieć NASK była pierwszą w Polsce siecią Frame Relay i została oddana do użytku o wiele wcześniej niż analogiczna sieć Telekomunikacji Polskiej.

Mówi Maria Baranowska, kierownik Zespołu Public Relations NASK: Rozwój polskiego Internetu był pierwotnie związany – podobnie jak to miało miejsce w innych krajach – z zaspokajaniem potrzeb środowiska naukowo-akademickiego. Poza nim niewiele osób wiedziało, co to jest Internet i do czego może służyć. Dlatego w pierwszych latach naszą promocję w NASK skupiliśmy na propagowaniu wiedzy o Sieci i możliwościach, jakie stwarzała. Naturalnie, w tamtych czasach nie wszystko mogliśmy przewidzieć, ale w pewnych momentach czuliśmy, że mamy do czynienia z przełomem. Było tak, gdy w czerwcu 1994 r. na targach komputerowych w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie odbył się oficjalny pokaz polskiego serwera WWW, który powstał także na Wydziale Fizyki UW z inicjatywy innego naszego współpracownika –  pioniera i entuzjasty Internetu, Jacka Gajewskiego. Na serwerze tym przez kilka lat funkcjonował przodek wszystkich polskich portali – Polska Strona Domowa, czyli Polish Home Page.

www.nask.pl