Inwestować w beton czy w ludzi?

W ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) Polska może liczyć w latach 2007 – 2013 na 11,5 mld euro, w tym 9,7 mld ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Fundusze te są wielką szansą na rozwój oraz dynamizację polskiej gospodarki.
Kluczową kwestią, warunkującą wzrost jest rozwój potencjału kapitału ludzkiego, w tym intelektualnego. W tym zakresie szczególnie istotną rolę odgrywają studia podyplomowe. Jak skutecznie wykorzystać środki europejskie, w zakresie podnoszenia kompetencji? Przykładem efektywnego wykorzystania funduszy jest Europejska Akademia Umiejętności Menedżerskich (EAUM) – projekt realizowany przy udziale środków z EFS. Korzyści oraz skutki dla polskiej gospodarki, wynikające z jej organizacji, zostały przedstawione w trakcie konferencji Rola kapitału ludzkiego w rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Organizatorami wydarzenia, które odbyło się 14.05.2008 roku byli Szkoła Główna Handlowa w Warszawie (SGH) oraz Europejskie Centrum Przedsiębiorczości (EuCP), instytucje odpowiedzialne za projekt EAUM.

Wśród ekspertów obecni byli m.in.: Thomas Laursen – Główny Ekonomista Banku Światowego na Europę Centralną i Kraje Bałtyckie, Michał Boni – Sekretarz Stanu, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów,  Jarosław Pawłowski – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, Danuta Jabłońska – Prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, Rektor SGH prof. dr hab. Adam Budnikowski oraz Piotr Stefaniak – Prezes Europejskiego Centrum Przedsiębiorczości.

Jednym z najważniejszych problemów polskiej gospodarki jest jej słaba pozycja na rynkach międzynarodowych – 44 miejsce w światowym rankingu konkurencyjności – zwłaszcza w sektorach nastawionych na innowacje
i nowe technologie. Przyczyną takiej sytuacji jest niedostateczny poziom inwestycji w podnoszenie kwalifikacji kadr oraz słabe mechanizmy współpracy między środowiskiem akademickim i biznesem. Taki stan rzeczy prowadzi do bardzo niekorzystnej sytuacji, w której wzrost konkurencyjności jest mocno utrudniony – mówi Thomas Laursen, Główny Ekonomista Banku Światowego na Europę Centralną i Kraje Bałtyckie.

W tym kontekście szczególnego znaczenia dla firm nabiera Działanie 2.1.1 „Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach” PO KL. Program ten jest kontynuacją Działania 2.3 a Rozwój Kadry Nowoczesnej Gospodarki, Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich, z którego współfinansowany jest projekt EAUM. Działanie 2.1.1 przewiduje wsparcie organizacji studiów podyplomowych, ogólnych i specjalistycznych szkoleń oraz prowadzenie konsultacji dla firm, ze szczególnym uwzględnieniem sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Jednak aby budżet tego działania w wysokości 374 mln euro był skutecznie wykorzystany, niezbędna jest efektywna współpraca pomiędzy środowiskiem edukacyjnym a biznesowym.

Zapewnienie dynamicznego rozwoju polskiej gospodarce wymaga stałego dopływu do niej wykształconych pracowników. Obecny system edukacyjny nie jest w stanie sprostać temu wymaganiu. Konieczne jest nie tylko uczenie innowacji, ale i innowacyjna nauka, dostosowana do bieżących potrzeb, będąca również w stanie sprostać wymaganiom rynku w przyszłości. Zmiany i dostosowania do gospodarczych realiów wymaga również model relacji pomiędzy światem biznesu a szkolnictwa – mówi Michał Boni, Sekretarz Stanu, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

Ewaluacja EAUM dokonana przez Pentor International Research wykazała, że w ramach projektu EAUM opracowany został model studiów podyplomowych oraz MBA. Badania wykazały m.in. bezpośrednie przełożenie wiedzy nabytej na studiach przez pracowników na korzyści ekonomiczne firm. Studia wywołały
efekt kaskadowy, przejawiający się w przekazywaniu przez absolwentów EAUM wiedzy współpracownikom, a także decyzji 80% przedsiębiorców o kontynuowaniu inwestycji w szkolenia. Studenci EAUM mieli wymierny wpływ na kondycję swoich przedsiębiorstw – w 72% firm objętych badaniem stwierdzono korzystne zmiany w zarządzaniu i organizacji. Jednym ze źródeł sukcesu Akademii jest jej dostosowanie do potrzeb działalności firmy. Cechę tę pozytywnie oceniło 85% respondentów. Aż 95% przedsiębiorców stwierdziło, że rekomendowałoby udział w EAUM innym firmom.

Połączenie sił Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz firmy doradczej, jaką jest Europejskie Centrum Przedsiębiorczości pozwoliło na stworzenie oferty edukacyjnej optymalnie dostosowanej do potrzeb przedsiębiorców. Skala zainteresowania Akademią oraz bardzo wysoka ocena studiów przez absolwentów
i pracodawców skłaniają nas do rozważenia decyzji, dotyczącej kontynuacji przedsięwzięcia – komentuje Rektor SGH prof. dr hab. Adam Budnikowski.
Piotr Stefaniak, Prezes Europejskiego Centrum Przedsiębiorczości dodaje: Badania oraz praktyka wskazują na ścisły związek pomiędzy konkurencyjnością przedsiębiorstw a poziomem wiedzy ich pracowników. Jestem przekonany, że inwestycja w studia osób, które podnosiły swoje kwalifikacje w ramach EAUM przyniesie ogromne zyski polskiej gospodarce.

Z badań przeprowadzonych przez SGH wynika, że Polska zajmuje 21 miejsce wśród 24 krajów europejskich w rankingu wg poziomu kapitału ludzkiego, 23 miejsce w rankingu poziomu kapitału relacji. Ostatnie – 24 miejsce przypada w udziale w rankingu kapitału strukturalnego. Ww. wymienione kapitały są elementami kapitału intelektualnego, który obejmuje takie wskaźniki, jak wielkość zatrudnienia w nowoczesnych sektorach, liczbę patentów, wykorzystanie Internetu, przestrzeganie prawa oraz liczbę studentów w naukach ścisłych.

W Polsce dość powszechne jest nadal przekonanie, szczególnie wśród reprezentantów samorządów oraz innych decydentów, o większej konieczności inwestycji w infrastrukturę kosztem inwestycji w kapitał ludzki. Na szczęście sytuacja ta ulega powolnym zmianom in plus. W tej dyskusji niedostrzegana jest wciąż zasadnicza kwestia samoograniczania rozwoju, w tym gospodarczego, poprzez hamowanie inwestycji w kapitał ludzki. Warto pamiętać, że sprawne państwo, czyli dobre prawo i sądownictwo oraz przyjazna obywatelom administracja nie powstają w komisjach sejmowych i ministerialnych zespołach. Jakość instytucji jest warunkowana przez dobrze wykształcone społeczeństwo. Unijne fundusze mogą być w tej kwestii bardzo pomocne, o czym świadczy sukces Europejskiej Akademii Umiejętności Menedżerskich – projekt, dzięki któremu podnieśliśmy kwalifikacje zawodowe ponad 1500 osób – komentuje prof. dr hab. Ewa Freyberg, ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.